ปัจจัยที่มีผลต่อความรู้สึกถึงคุณค่าต่อตนเองของวัยรุ่นที่มาจากครอบครัวหย่าร้าง

(THE STUDY OF SELF-ESTEEM OF TEENAGE STUDENTS OF DIVORCED FAMILIES IN BANGKOK)

  การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรู้สึกถึงคุณค่าต่อตนเองของเด็กกับการมีประสบการณ์ที่พ่อแม่หย่าร้างกัน ของวัยรุ่นที่มาจากครอบครัวหย่าร้าง วิธีการศึกษาจะแบ่งออกเป็นจากการวิจัยเชิงปริมาณโดยใช้แบบสอบถามที่สร้างขึ้น และแบบประเมิน ความรู้สึกถึงคุณค่าในตนเองของคูเปอร์สมิธ และการศึกษาเชิงคุณภาพโดยการสัมภาษณ์ระดับลึก ประชากรที่ศึกษา คือ กลุ่มนักเรียนที่ศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายปีที่ 4-6 ที่มาจาก ครอบครัวหย่าร้าง สังกัดกรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ในกรุงเทพมหานคร การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของตัวแปรอิสระและตัวแปรตาม โดย สถิติการวิเคราะห์ร้อยละ และค่าเฉลี่ย

การศึกษาครั้งนี้รวมปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับนักเรียนกลุ่มนี้ คือ เพศ อายุบุตรขณะบิดามารดาหย่าร้าง ลำดับการเกิด ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน บุคคลที่เป็นผู้ปกครอง จำนวนสมาชิกในครอบครัว รายได้ของบิดามารดา อาชีพของบิดามารดา ระยะเวลาของการหย่าร้าง สาเหตุของการหยาร้าง และการมาเยี่ยมของบิดาหรือมารดา ผลการศึกษาพบว่า เพศ อายุบุตรขณะบิดามารดาหย่าร้าง ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน บุคคลที่เป็น ผู้ปกครอง สาเหตุการหย่าร้างและการมาเยี่ยมของบิดาหรือมารดา มีผลต่อความรู้สึกถึงคุณค่าต่อตนเองของนักเรียนครอบครัวหย่าร้าง โดยนักเรียนหญิงมีความรู้สึกถึงคุณค่าต่อตนเองต่ำกวานักเรียนชายแทบทุกประเด็น เด็กที่มีอายุ 0-3 ปี, 7-9 ปี และ 10 ปีขึ้นไป ขณะที่บิดามารดาหย่าร้างมีความรู้สึกถึงคุณค่าต่อตนเองสูงเด็กที่อายุระหว่าง 4-7 ปี เมื่อมีการหย่าร้างเกิดขึ้น ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงมีผลทางบวกต่อความรู้สึกถึงคุณค่าต่อตนเองสูงด้วย เด็กที่อาศัยอยู่กับญาติมีความรู้สึกถึงคุณค่าต่อตนเองต่ำที่สุด และเด็กที่อาศัยอยู่กับมารดามีคะแนนเฉลี่ยความรู้สึกถึงคุณค่าต่อตนเองสูงที่สุด ครอบครัวที่มีสาเหตุการหย่าร้างด้วย การทะเลาะวิวาทมีผลทางลบต่อความรู้สึกถึงคุณค่าต่อตนเองโดยเฉพาะนักเรียนหญิง การที่บิดาหรือมารดามาเยี่ยมเดือนละ 1 ครั้งมีผลทางบวกต่อความรู้สึกถึงคุณค่าต่อตนเองของนักเรียนนักเรียน การศึกษายังพบว่า ลำดับการเกิด ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและสาเหตุของการหย่าร้าง มีผลต่อการมองโลกและอนาคต โดยเฉพาะนักเรียนที่เป็นลูกคนโตที่มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำและบิดามารดาหย่าร้างด้วยสาเหตุจาการทะเลาะวิวาทมีคะแนนเฉลี่ยการมองโลกและอนาคตต่ำกว่านักเรียนกลุ่มอื่น ๆ

สุรชัย วิริยะมนตรี

สาขาวิชาวิชาวิจัยประชากรและสังคม ; สค.ม. (วิจัยประชากรและสังคม) มหิดล